Hậu Khoa Cử: Nam Tính Và Thẩm Mỹ Hiện Đại Ở Việt Nam Thời Thuộc Địa

Hậu Khoa Cử: Nam Tính Và Thẩm Mỹ Hiện Đại Ở Việt Nam Thời Thuộc Địa

🪶 Giới thiệu cuốn sách

“Hậu khoa cử: Nam tính và thẩm mỹ hiện đại ở Việt Nam thời thuộc địa” là một công trình nghiên cứu hiếm hoi và chuyên sâu về nam tính và giới ở Việt Nam giai đoạn 1900–1945.
Trong bối cảnh các nghiên cứu về phụ nữ ngày càng phong phú, cuốn sách này chọn cho mình một hướng đi khác biệt: khám phá thế giới của nam giới, của những biến động trong nhận thức và thẩm mỹ nam tính sau khi chế độ khoa cử bị bãi bỏ.

Đây là một trong số ít nghiên cứu mang tính học thuật quốc tế, góp phần mở rộng cách hiểu về giới, văn hóa và văn học Việt Nam hiện đại thông qua góc nhìn của PGS.TS. Ben Tran (Đại học Vanderbilt, Hoa Kỳ).

📖 Nội dung cuốn sách

Sau khi chế độ khoa cử Nho học chấm dứt, một nền văn hóa in ấn mới ra đời, gắn liền với chữ quốc ngữ, báo chí, văn học và sự mở rộng độc giả, trong đó phụ nữ lần đầu tiên xuất hiện như một lực lượng đọc và viết đáng kể.
Trên nền bối cảnh ấy, Ben Tran đã khắc họa sự thay đổi tận gốc trong đời sống văn hóa – văn chương Việt Nam đầu thế kỷ XX.

📚 Cấu trúc 5 chương tiêu biểu:

✦ Chương 1: “Dân tộc chí bằng trải nghiệm cá nhân” trong phóng sự của Tam Lang và Thạch Lam

✦ Chương 2: Chủ nghĩa hiện thực và thẩm mỹ hiện đại qua tiểu thuyết của Vũ Trọng Phụng

✦ Chương 3: Tiểu thuyết xã hội học và sự kháng cự Nho giáo trong văn phong Nhất Linh

✦ Chương 4: Vai trò của ngôn ngữ và ngôi kể trong định hình giới tính qua Nửa chừng xuân của Khái Hưng

✦ Chương 5: Sự giao thoa giữa chủ nghĩa quốc tế Queer, thẩm mỹ Việt Nam hiện đại và tinh thần chống thực dân

🌸 Giá trị nổi bật:

• Phân tích sâu sắc về sự chuyển dịch của hình mẫu nam tính trong giai đoạn Việt Nam thuộc địa.
• Khám phá mối quan hệ giữa văn hóa in ấn, chữ quốc ngữ và giới tính, cho thấy phụ nữ – vừa là độc giả, vừa là nhân vật văn học – đã thúc đẩy sự hình thành của một thẩm mỹ hiện đại đặc thù.
• Mở ra góc nhìn mới mẻ cho các nghiên cứu về Việt Nam hiện đại, không chỉ về giới mà còn về chính trị, thẩm mỹ và xã hội.

👥 Đối tượng độc giả

Cuốn sách dành cho những ai quan tâm nghiêm túc đến nghiên cứu giới, văn hóa và văn học Việt Nam hiện đại, đặc biệt là:

• Các nhà nghiên cứu, giảng viên, sinh viên ngành Văn học, Xã hội học, Nhân học, Nghiên cứu giới
• Độc giả yêu thích văn học Việt Nam đầu thế kỷ XX
• Những ai muốn hiểu sâu hơn về mối quan hệ giữa hiện đại hóa, nam tính và thẩm mỹ thuộc địa

💬 Trích dẫn nổi bật

“Cuốn sách của tôi xem xét những đứt gãy ở giai đoạn hậu khoa cử, coi đó như yếu tố then chốt trong sự phát triển của trường tri thức và trường văn chương Việt Nam thời hiện đại dưới chế độ thuộc địa…”
— Trích “Dẫn nhập”

“Cuốn sách này miêu tả việc những trí thức hậu khoa cử đã xây nền dựng móng cho nền văn chương hiện đại bằng cách hướng đến những người nữ như thế nào… Các nhà văn cảm thấy bị lôi cuốn trước những người nữ này bởi chính phụ nữ là những người trải nghiệm sâu sắc nhất bản chất nghịch lý của sự hiện đại ở thuộc địa.”
— Ben Tran

👨‍🏫 Về tác giả

PGS.TS. Ben Tran hiện giảng dạy tại Đại học Vanderbilt (Hoa Kỳ), chuyên nghiên cứu về chính trị và mỹ học của văn học Đông Nam Á, văn học Mỹ gốc Á, và văn học tiếng Anh thế kỷ XX–XXI.
Ông là tác giả của cuốn sách gốc tiếng Anh:
Post-Mandarin: Masculinity and Aesthetic Modernity in Colonial Vietnam (Fordham University Press, 2017) – tác phẩm học thuật nền tảng cho bản dịch tiếng Việt Hậu khoa cử: Nam tính và thẩm mỹ hiện đại ở Việt Nam thời thuộc địa.

🖼️ Thông tin bổ sung

• Tranh bìa: Phong Hóa 134, số mùa Xuân (30.1.1935)
• Nhà xuất bản: Omega Plus
• Thuộc: Tủ sách các tác giả Việt Nam đương đại – Tủ sách Lịch sử Việt Nam