📘 BẢN CHẤT CỦA DỐI TRÁ 
CHÚNG TA ĐÃ DỐI GẠT MỌI NGƯỜI VÀ CHÍNH MÌNH NHƯ THẾ NÀO?

🔎 Giới thiệu cuốn sách

“Bản chất của dối trá” là một cuốn sách tâm lý học hành vi sâu sắc và lôi cuốn của Dan Ariely, hé lộ những cơ chế tâm lý tinh vi ẩn sau các hành vi không trung thực trong đời sống hằng ngày. Thông qua các thí nghiệm thực tế, tác phẩm mở ra cái nhìn toàn cảnh và đầy bất ngờ về cách chúng ta lừa dối chính mình và người khác – từ những lời nói dối vô hại cho đến các hành vi gian lận có chủ đích.

📚 Nội dung cuốn sách

“Bản chất của dối trá” gồm 10 chương, được xuất bản lần đầu vào năm 2012. Tác phẩm là một bản tường trình chân thực, hấp dẫn về mức độ trung thực thực sự của con người. Từ những suy đoán ban đầu, Dan Ariely cùng các cộng sự đã thiết kế hàng loạt thí nghiệm khoa học để kiểm chứng giả thiết rằng: Liệu chúng ta có trung thực như chúng ta vẫn nghĩ?

Một số phát hiện nổi bật:

• Chúng ta không chỉ kém trung thực mà còn gian lận trên quy mô tập thể.
• Nhiều người gian lận vì lý do tưởng như chính đáng – giúp đỡ người khác hoặc vì lợi ích cá nhân.
• Chúng ta tự "chỉnh sửa" thực tế – từ báo cáo tài chính, hành trình di chuyển, cho đến việc đạo văn, trộm ý tưởng.
• Các hành vi gian dối không chỉ xuất phát từ lý trí mà phần lớn được điều khiển bởi yếu tố phi lý trí.

Cuối cùng, cuốn sách không chỉ dừng lại ở việc khám phá bản chất của sự dối trá, mà còn đề xuất những giải pháp thiết thực để giảm thiểu hành vi gian lận, giúp con người sống trung thực hơn.

👥 Đối tượng độc giả

Cuốn sách phù hợp với nhiều nhóm độc giả, đặc biệt là:

• Nhà nghiên cứu, sinh viên ngành tâm lý học, kinh tế học hành vi, khoa học xã hội – những người đang hoặc chuẩn bị tham gia vào các mô hình nghiên cứu hành vi.
• Người quan tâm đến tâm lý con người, đặc biệt là tâm lý học hành vi.
• Độc giả yêu thích các cuốn sách thực nghiệm, khoa học nhưng được truyền tải qua phong cách kể chuyện gần gũi và dí dỏm.

💬 Trích dẫn nổi bật

“Nếu bạn, hay bạn bè của bạn, hoặc ai đó bạn đang hẹn hò mang hàng giả, hãy cẩn thận! Hành động gian dối tiếp theo có thể đến nhanh hơn bạn dự kiến.”

“Tôi đã choáng khi nhận ra mức độ phổ biến của việc gian lận nhẹ và nó có thể gây hại nhiều đến mức nào, khi tích tụ nhiều gian lận nhẹ còn gây thiệt hại hơn cả những vụ lừa đảo trắng trợn.”

“Những ai nói dối đều nên đọc cuốn sách này. Và những ai khăng khăng rằng mình không nói dối thì đều là những kẻ nói dối.”

🌟 Đánh giá từ báo chí và KOLs

Washington Post: “Ariely nâng cao tiêu chuẩn cho tất thảy mọi người. Tác phẩm của ông là sự kết hợp đặc biệt giữa lòng nhiệt tình sôi nổi và sự sáng suốt.”

New York Times: “Một cuốn sách học thuật mà vẫn hấp dẫn và hài hước, có thể khiến chúng ta trở nên tốt đẹp hơn.”

Publishers Weekly: “Lôi cuốn và sắc bén. Ariely đào sâu nan đề về sự trung thực với hy vọng khám phá ra cách thức giúp chúng ta kiểm soát hành vi.”

Kirkus Reviews: “Ariely viết theo phong cách chuyện trò khiến chúng ta liên tưởng đến một giáo viên nổi tiếng.”

Nassim Nicholas Taleb: “Cuốn sách thú vị và hữu ích nhất của Dan Ariely.”

👨‍🏫 Về tác giả

Dan Ariely là giáo sư Tâm lý học và Kinh tế học Hành vi tại Đại học Duke (Mỹ), đồng sáng lập nhiều tổ chức ứng dụng khoa học hành vi. Ông từng phụ trách chuyên mục “Ask Ariely” trên tờ The Wall Street Journal trong 10 năm (2012–2022).

Ông là tác giả của nhiều đầu sách bán chạy thuộc danh sách New York Times, trong đó có:

• Phi lý trí (Predictably Irrational)
• Lẽ phải của Phi lý trí (The Upside of Irrationality)
• Bản chất của dối trá (The Honest Truth About Dishonesty)

Ariely có hai bằng tiến sĩ – một về tâm lý học nhận thức, một về quản trị kinh doanh. Công trình nghiên cứu của ông xuất hiện trên nhiều tờ báo uy tín như New York Times, Wall Street Journal, The Boston Globe...

🔍 Fun-fact:

Năm 2021, một bài báo đồng tác giả với Ariely bị rút lại vì sử dụng dữ liệu giả. Dù cuộc điều tra nội bộ kéo dài đến 2024 không tìm thấy bằng chứng ông biết rõ điều này, đây vẫn là một sự kiện đáng chú ý trong sự nghiệp nghiên cứu của ông.

Cuốn sách Phi lý trí của Ariely đã truyền cảm hứng cho loạt phim truyền hình The Irrational của NBC phát sóng từ 25/9/2023.