Một Chiến Dịch ở Bắc Kỳ

MỘT CHIẾN DỊCH Ở BẮC KỲ

Nguồn sử liệu khổng lồ hiếm có về cuộc sống người An Nam cuối thế kỉ 19

----------

Une campagne au Tonkin (Một chiến dịch ở Bắc Kỳ) là một tác phẩm lớn, có giá trị sử liệu về con người, xã hội và phong tục Bắc Kỳ, và cả Trung Kỳ. Cuốn sách lưu giữ những tư liệu quan trọng nhất về Văn hóa - Lịch sử, về cách vận hành Xã hội Việt Nam xưa (An Nam) thời Pháp bắt đầu chiếm đóng. 

MỘT CHIẾN DỊCH Ở BẮC KỲ ĐƯỢC VIẾT TRONG GIAI ĐOẠN NÀO?

Trong giai đoạn bình định Bắc Kỳ của thực dân Pháp trước các lực lượng người Việt, quân Cờ Đen, quân Thanh… từ trước khi ký Hòa ước Harmand (1883) đến khi bổ nhiệm chức Tổng Trú Sứ (1886)

Bác sĩ quân y Hocquard bắt đầu hành trình tìm hiểu An Nam khi đặt chân lên đây từ ngày 11/01/1884 đến ngà 19/04/1886 (tổng 26 tháng)

NỘI DUNG MỘT CHIẾN DỊCH Ở BẮC KỲ CÓ GÌ?

Một chiến dịch ở Bắc Kỳ (Une campagne au Tonkin) xuất hiện lần đầu tiên năm 1889 tại Pháp, đến nay đã tròn 131 tuổi. Đây là cuốn ký sự hành trình khám phá vùng đất Annam còn xa lạ với người Pháp, được bác sĩ Hocquard tường thuật lại những điều mắt thấy tai nghe một cách chân thực và lôi cuốn nhất dưới vai trò của người quan sát, người kể chuyện và nhà phân tích.

Cuốn sách dày 604 trang chia thành 23 chương với 225 bức ảnh

Hành trình đó trải quan tám tỉnh thành từ Bắc đến Trung kỳ, từ vùng châu thổ đến các bản làng miền núi, thị trấn đồng bằng; từ các con lộ đến đường mòn, các lối dọc ven sông; từ đồi trọc đến những cánh đồng lúa bát ngát. Mọi hình ảnh về đất và người An Nam xưa được miêu tả tỉ mỉ cùng hình ảnh chân thực hiếm có.

1/ Mô tả chân dung cá nhân của những nhạc công, cô bán hàng chợ, người bán thịt rong, thợ cạo, thợ cày, cô bán than, ông lão mù, người nông dân xay lúa, thợ gốm, thợ rèn, Tổng đốc - Sứ thần nhà Nguyễn, sĩ quan Pháp, thổ phỉ - tù nhân, lính khố đỏ,...

2/ Miêu tả đời sống thường ngày và trong lao động như hội người Hoa ở Hà Nội, trang phục - trang sức - kiểu tóc của phụ nữ An Nam,  thuật sĩ và phù thủy, trại hủi...

3/ Các nghi thức tôn giáo và tập tục của người An Nam xưa như đám ma, thờ cúng tổ tiên, răng nhuộm, tục ăn trầu...

4/ Những món ăn (quà vặt, đường nâu, trứng lộn, thịt chó…) và các hình thức giải trí như tuồng chèo, hát xẩm, thơ ca … ở xứ An Nam

MỘT CHIẾN DỊCH Ở BẮC KỲ CÓ GÌ ĐẶC BIỆT?

• 225 bức ảnh in khắc chụp  giai đoạn từ 1884 - 1886 là những thước hình độc đáo, chân thực và nguyên bản hiếm có về Việt Nam thời xưa - khi Pháp chưa thực hiện “khai hóa văn minh”
• Cuốn sách mô tả sống động Việt Nam qua các tỉnh từ Bắc vào Nam (Hà Nội, Hải Phòng, Lạng Sơn, Hưng Hóa, Bắc Ninh, Đà Nẵng…), tới các vùng miền như Sông Đuống, núi Ba Vì, vịnh Lăng Cô, Kinh thành Huế…
• Cuốn sách lưu trữ kho tư liệu khổng lồ - quý giá về Lịch sử - Văn Minh - Văn Hóa vùng Bắc Trung Kỳ

TÁC GIẢ CỦA MỘT CHIẾN DỊCH Ở BẮC KỲ

Charles-Édouard Hocquard

• Sinh ngày 15/1/1853 - Mất năm 1911
• Nhận bằng Tiến sĩ tại Viện Quân Y Val-de-Grâce
• Thiếu tá Quân Y tham gia chiến dịch Bắc Kỳ nhưng không tham chiến giai đoạn từ 1884 - 1886 (Giai đoạn Pháp tiến hành bình định Bắc Kỳ)
• Ông là một người hiếu kỳ nên tự tìm tòi, quan sát để nâng cao vốn hiểu biết
• Là một bác sĩ quân nhân, ông có điều kiện đi đây đó để chụp hình và tìm hiểu những nơi ông đến và những người ông gặp