Đề Thám (1846 - 1913): Một Nghĩa Sĩ Việt nam Chống Lại Chế Độ Thuộc Pháp (Claude Gendre)

ĐỀ THÁM (1846-1913)

MỘT NGHĨA SĨ VIỆT NAM CHỐNG LẠI CHẾ ĐỘ THUỘC ĐỊA PHÁP

CÂU CHUYỆN LỊCH SỬ CHÂN THỰC TỪ ĐỀ THÁM – MỘT NGHĨA SĨ VIỆT NAM CHỐNG LẠI CHẾ ĐỘ THUỘC ĐỊA PHÁP

Cuốn sách của Gendre tìm hiểu về tuổi thơ của chàng thanh niên Trương Văn Nghĩa (tên thật của Đề Thám), người có bố vì chống triều đình nên bị bắt và chết trong tù. Do đó, anh phải đổi tên, sống xa quê, được thủ lĩnh chống Pháp là Ba Phúc đỡ đầu rồi cùng tham gia cuộc chiến này.

Từ năm 1885, nghĩa quân Yên Thế hưởng ứng phong trào Cần Vương theo lời kêu gọi của vua Hàm Nghi. Phải mất đến 10 năm, chính quyền thuộc địa của Pháp mới dập tắt được phong trào Cần Vương ở Trung Kỳ và Bắc Kỳ. Tuy nhiên ở Yên Thế, vùng trung du cách Hà Nội 60km, cuộc chiến do Đề Thám lãnh đạo vẫn tiếp tục tới 10 năm nữa, khiến người Pháp đau đầu.

Tác giả đánh giá Đề Thám là “một thiên tài về chiến thuật, luôn biết cách thích ứng với tình hình mới”. Ông đã sử dụng nhiều chiến thuật trong từng giai đoạn để tiêu diệt kẻ thù, và những khi yếu thế, ông lại giả hàng rồi sau khi khôi phục sức mạnh lại chiến đấu trở lại. Quân của ông cũng sở hữu vũ khí tối tân nhất, dồi dào và phần lớn sản xuất tại Pháp, bởi nghĩa quân đồi dào về tài chính.

Gendre tiếp cận nhiều tài liệu của các nhân vật đương thời như báo cáo của Công sứ Bắc Giang Richy, báo cáo của Chánh binh Demariaux, gi chép của Đại lý Nhã Nam Alfred Bouchet, hay lời khai của những nghĩa quân bị bắt hoặc kẻ phản bội để mô tả chi tiết cuộc chiến đấu của Đề Thám cho đến ngày cuối.

Sau những nỗi lực của chính quyền Pháp, với thuộc hạ mẫn cán như Lê Hoan, Chofflet, Bonifacy, quân Pháp mới dần triệt tiêu được những vây cánh của Đề Thám. Cuối cùng, theo kế sách của viên Giám đốc Vụ Chính trị thuộc phủ Toàn quyền Jules Bosc, người Pháp đã dùng biện pháp tung gián điệp trá hàng để sát hại thủ lĩnh.

Qua cuốn sách, người đọc biết tường tận cái chết bi tráng của Đề Thám, khi bị nhóm tàn quân cướp người Tàu được Pháp mua chuộc giả xin gia nhập rồi sát hại vào rạng sáng 10/2/1912.

TÁC GIẢ CUỐN ĐỀ THÁM – MỘT NGHĨA SĨ VIỆT NAM CHỐNG LẠI CHẾ ĐỘ THUỘC ĐỊA PHÁP

Claude Gendre là kỹ sư cơ khí nhưng có bằng thạc sĩ văn chương và đam mê lịch sử, nhất là lịch sử liên quan người Pháp ở Đông Dương. Ngoài sách Đề Thám, ông còn viết về bà Hoàng Thị Thế, con gái của nhà yêu nước này.

Claude Gendre có ông nội từng là lính Pháp đối địch với Đề Thám những năm đầu thế kỷ 20 tạ Yên Thế. Từ những tài liệu của ông nội, tác giả đã tìm hiểu tường tận vè cuộc đời và cuộc chiến đấu của vị thủ lĩnh chống Pháp nổi tiếng trong cuốn Đề Thám – Một nghĩa sĩ Việt Nam chống lại chế độ thuộc địa Pháp.

CHUYÊN GIA ĐÁNH GIÁ VỀ ĐỀ THÁM – MỘT NGHĨA SĨ VIỆT NAM CHỐNG LẠI CHẾ ĐỘ THUỘC ĐỊA PHÁP

“Đề Thám lúc sinh thời vốn là nông dân. Từ khi còn rất trẻ ông đã tham gia vào cuộc khởi nghĩa chống lại cuộc xâm lược của người Pháp ở Bắc kỳ. Từ năm 1885 đến giữa những năm 1890 là phong trào Cần Vương theo lời kêu gọi của vua Hàm Nghi, dưới sự lãnh đạo của các nho sĩ và thu hút sự tham gia của nông dân. Phải mất mười năm chính quyền thuộc địa mới dập tắt được phong trào ở Trung kỳ và Bắc kỳ. Nhưng ở Yên Thế, một vùng trung du cách Hà Nội khoảng sáu mươi cây số, cuộc chiến vẫn tiếp tục tới mười lăm năm nữa dưới sự lãnh đạo của một người nông dân, Đề Thám.

Claude Gendre kể cho chúng ta về cuộc chiến ở góc độ này, góc độ mà những công trình sử liệu Pháp xưa nay vẫn thường bỏ qua phong trào Cần Vương và chưa hề nghiên cứu tới.

Tác giả cũng cho chúng ta thấy chân dung một con người phi thường, và làm sáng tỏ những giai đoạn khác nhau của lịch sử dân tộc Việt Nam, dân tộc cuối cùng đã giành được hòa bình và đang theo đuổi những triển vọng lý thú.”

Charles Fourniau

MỘT CUỐN SÁCH KHÔNG THỂ BỎ LỠ - ĐẶT SÁCH NGAY VÀ NHẬN VỀ NHỮNG ƯU ĐÃI TIẾT KIỆM NHẤT